تاثیر موسیقی درخلاقیت کودکان

نقش موسیقی در خلاقیت کودک
بعضی از محققان اعتقاد دارند که خلاقیت توسط موسیقی تقویت می‌شود، ولی سبک‌های مختلف موسیقی بر روی افراد اثرات متفاوت می‌گذارند. دلیلش این است که موسیقی وابستگی زیادی به وضعیت روحی و روانی افراد دارد و خلاقیت در طول زمان پیشرفت می‌کند. به هر حال در مطالعاتی که انجام شده، مشخص گردیده که آموزش موسیقی به مدت یک سال خلاقیت را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. یکی از این مطالعات به این صورت انجام گرفته که دانش آموزان یک کلاس به مدت یک سال روزی سی دقیقه آموزش موسیقی گرفتند در حالی که دانش آموزان کلاس دیگر در همان زمینه، آموزش موسیقی نگرفتند.

یک سال بعد از هر دو گروه آزمایش «قدرت درک» و «خلاقیت» به عمل آمد. نتیجۀ تحقیق از ارزش برنامه‌های بلند مدت موسیقی به ویژه در زمینۀ تجسمات که عنصر اصلی خلاقیت به حساب می‌آید، حمایت کرد. (جنسن، ۱۳۸۶: ۶۸) در محیطی که موسیقی مناسب برای کودک پخش می شود، او آرام است و خلاقیتش با نواها، بیشتر عیان می‌شود. کودک با موسیقی مناسب دست به خلاقیت در درست کردن اصوات موسیقی، اشکال هندسی، نقاشی و. . . می‌زند.

یکی از مقاصد هنر این است که به ما کمک کند تا الگوهای بیشتری را در ذهنمان ذخیره و انبار کنیم. هنر، الگوهای تجربه را چنان شفاف و متبلور می‌سازد که بتوانیم آنها را جذب کنیم، بی‌آنکه مجبور باشیم به کمک فرآیند کُند استقرا یا استنتاج با آنها سر و کله بزنیم و آنها را بیاموزیم. هنر هم چنین طیفی از تجربه‌ها را در اختیارمان قرار می‌دهد، به طوری که بدون هنر هرگز چنین تجربه‌هایی نمی‌داشتیم. به تعبیری هنر یک ماشین زندگی شتاب گرفته است. ( دوبونو، ۱۳۷۸: ۶۹).

در هنگام کودکی، با لالایی لطیفی که مادران برایمان می خوانند به خواب می رویم. هنگامی که به کودکستان و دورۀ پیش دبستانی می رویم، حروف الفبا را به همراه موسیقی یاد می‌گیریم و موسیقی در یادگیری الفبا، حتی گرامر، کمک زیادی به آموزش می کند. بچه ها، جدول ضرب را نیز با موسیقی و ریتم، آسان‌تر یاد می‌گیرند (موکی، ۱۳۸۴: ۸۷). از آنجایی که کودکان تخیل قدرتمندی دارند، با موسیقی مناسب، این تخیل پررنگ‌تر می‌شود و موجب شکوفایی خلاقیت در نوجوانی می‌شود. چون موسیقی از بی‌نهایت نت ساخته می‌شود، پس به اندازۀ بی‌نهایت هم خلاقیت در ذهن رسوب می‌کند که در مواقع حساس به صورت ناخودآگاه از ذهن تراوش می‌کند و باعث خلق چیزی می‌گردد.

شواهد عینی نشان می دهد، زمانی که بتوان از موسیقی و هنرهای مربوط به آن به طور صحیح استفاده کرد، می‌توانند در آموزش و یادگیری و همچنین خلاقیت اثرات مثبت و منافع بلند مدت داشته باشند. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است به خاطر وسعت و به خاطر وسعت و عمق خود، حمایت قابل توجهی از این نتایج و اثرات می‌کنند. (جنسن، ۱۳۸۶: ۷). موسیقی مناسب به کودکان کمک می‌کند که هیجانات خود را تخلیه کنند. از آنجا که کودک منبع هیجانات مختلف است، موسیقی مناسب باعث می‌شود تا کودک پس از تخلیه هیجان به آرامش دست یابد و پس از آن دست به ابتکار و خلاقیت بزند.

آشنا بودن موسیقی تمرکز را بالا می‌برد

اگر برای پروژه‌ای نیاز به تمرکز زیاد دارید، گوش دادن به موسیقی آشنا می‌تواند مفید باشد. دلیل اینکه موسیقی جدید ممکن است تمرکز را کاهش دهد این است که باعث غافلگیری می‌شود؛ چون نمی‌دانید باید انتظار چه چیزی را داشته باشید، با دقت گوش می‌دهید تا ببینید کلمات بعدی چیست. اما در یک موسیقی آشنا می‌دانید کلمات بعدی چیست، پس توجه به آن به تمرکز کمتری احتیاج دارد.

سفر به دنیای یک موسیقی جدید ممکن است سودمند باشد، ولی اگر در حین انجام کار موسیقی گوش می‌کنید، بهتر است در یک مسیر آشنا گام بردارید.

چه نوع موسیقی‌ای برای غرق شدن در کار مناسب است؟

هر چند هر موسیقی‌ای که شما دوست دارید اولویت دارد، از آنجا که سلیقه‌ی بیشتر مردم بازه‌ی وسیعی را در برمی‌گیرد، مشخص کردن نوع خاصی از موسیقیِ مناسب برای کار غیرممکن نیست.

در اینجا به معرفی چند سبک موسیقی که مفید بودن‌شان اثبات شده و اینکه چرا مفید هستند می‌پردازیم.

موسیقی کلاسیک (باروک)

موسیقی کلاسیک، بدون کلام و شناخته شده به عنوان برترین شکل هنر، انتخاب پرطرفداری است. تحقیقی آشکار کرده‌ است که میزان تاثیر موسیقی دوره‌ی باروک بر عملکرد بسیار قابل توجه است.

با این حال همه‌ی موسیقی‌های کلاسیک تاثیر مشابهی ندارند. مثلا موسیقی ظریف «برای الیزه» اثر بتهوون مناسب‌تر از موسیقی پر پیچ و خم و مهیج «توکاتا و فیوگ» باخ است.

موسیقی الکترونیکی

صدای پس‌زمینه از نوع موسیقی الکترونیک امبینت (Ambient)، نیاز ما را بلافاصله برطرف می‌کند و در عین حال باعث جلب توجه نمی‌شود. این نوع موسیقی حالتی تکرارشونده دارد، ولی تکراری از نوع خوب.

برعکس فراز و نشیب یک قطعه‌ی موزون، تولیدکنندگان این سبک معمولا به دنبال خلق «گریز صوتی» هستند که در آن چند ملودی برجسته به صورت پشت‌سر هم و بر اساس ملودی قبلی ایجاد می‌شوند.

در این نوع موسیقی، نقطه‌ی ثقل آهنگ به تمرکز شما کمک می‌کند و در عین حال بخش‌های تکراری آن موجب حواس‌پرتی نمی‌شوند.

موسیقی بازی‌های ویدیویی

سازندگان این بازی‌ها می‌دانند که موسیقی ایده‌آل برای بسیاری از موقعیت‌ها، موسیقی‌ای است که تجربه‌ی بازی را واقعی‌تر کند و در عین حال باعث پرت شدن حواس نشود.

یکی از پرطرفدارترین پیشنهادهای تاریخ برای «موسیقی‌ای که به تمرکز کمک می‌کند» در ردیت، آهنگ سری بازی‌های سیم‌سیتی (SimCity) است، که کاملا مناسب است. این موسیقی طوری طراحی شده که در عین لذت‌بخش بودن، آنقدر ملایم باشد که تمرکز لازم برای انجام فعالیت‌های بازی را بر هم نزند.

سبک‌های دیگر

هر آهنگی که آنقدر ملایم باشد که باعث منحرف شدن تمرکز و حواس نشود می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. هر کس بر اساس سلیقه‌اش حق انتخاب دارد.

اگر صدای خواننده‌‌ها موقع کار حواس شما را پرت نمی‌کند، موسیقی باکلام را هم امتحان کنید.

از هر سبک موسیقی می‌توان استفاده کرد، فقط به خاطر داشته باشید که صدای پس‌زمینه نکته‌ی اصلی برای تمرکز بر کار است.

بدون موسیقی (صدای پس‌زمینه)

اگر این روش نوظهور جوانان امروزی برای‌تان جالب نیست، نگران نباشید؛ گاهی موسیقی شیرینِ سکوت از همه چیز بهتر است.

اما برای خیلی‌ها سکوت مطلق ناراحت‌کننده است. دو روش مناسب برای حل این مشکل وجود دارد:

نویز معمولی: اگر در محیطی هستید که صداهای بلند در آن غیر‌قابل‌کنترل‌اند (مثل صدای ساخت‌وساز)، یک نویز سفید با بسامد پایین به عنوان صدای پس‌زمینه می‌تواند نجات‌بخش باشد.

حالت بارانی: حتی اگر تابستان است و خورشید وسط آسمان می‌درخشد، با پخش صدای باران وانمود کنید بیرون دارد نم‌نم باران می‌بارد. به این شکل، حلقه‌ای از توفان ملایم را اطراف خودتان درست کنید تا به تمرکزتان کمک کند. اگر یک تصویر ویدیویی شومینه‌ی روشن را هم پخش کنید که دیگر کاملا دنج بودن را حس خواهید کرد.

محیطی که به وجود می‌آورید روی رفتارتان تاثیر زیادی دارد. وقتی می‌خواهید تصمیم بگیرید روز کاری‌تان را با چه نوع آهنگی پر کنید، با دقت انتخاب کنید. آنقدر موسیقی‌های مختلف را امتحان کنید تا به بهترین ترکیب برسید. یادتان باشد اینجا موضوع بسیار مهمی مطرح است، یعنی توانایی شما برای انجام دادن کارهای بزرگ و تاثیرگذار به صورت مداوم. بنابراین قبل از فشردن دکمه‌ی پلی (play)، هوشمندانه انتخاب کنید.